Σύμφωνα με το σχέδιο έκθεσης του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, σχετικά με μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τα πλαστικά απόβλητα στο περιβάλλον, θα πρέπει να αναθεωρηθεί η νομοθεσία για τα απόβλητα καθώς και οι στόχοι όσον αφορά την ανάκτηση και την υγειονομική ταφή των αποβλήτων. Τα προβλήματα που δημιουργούνται στον τομέα της διαχείρισης των πλαστικών αποβλήτων, όπως οι αυξανόμενες ποσότητες και η παρουσία πλαστικών στη θάλασσα, οφείλονται στην εξαιρετικά υψηλή ανθεκτικότητα των πλαστικών υλών καθώς η διάρκεια ζωής των οποίων συνήθως υπερβαίνει αυτήν των προϊόντων που τα περιέχουν. Τα προβλήματα επιδεινώνονται όταν τα πλαστικά προϊόντα σχεδιάζονται ειδικά ώστε να είναι μίας χρήσης ή να έχουν σύντομη διάρκεια ζωής ή όταν η διάρκεια ζωής τους μειώνεται σκόπιμα.
Τα εγγενή χαρακτηριστικά του πλαστικού δημιουργούν συγκεκριμένες προκλήσεις για τη διαχείριση των αποβλήτων. Το πλαστικό είναι ένα σχετικά φθηνό και ευπροσάρμοστο υλικό με πολλές βιομηχανικές εφαρμογές, με αποτέλεσμα την εκθετική ανάπτυξη του κατά τον περασμένο αιώνα· μια τάση που προβλέπεται να συνεχιστεί. Δεύτερον, το πλαστικό είναι πολύ ανθεκτικό υλικό με διάρκεια ζωής που ξεπερνά αυτήν των προϊόντων που κατασκευάζονται από αυτό. Ως εκ τούτου, η παραγωγή πλαστικών αποβλήτων αυξάνεται συνεχώς σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ανθεκτικότητα του πλαστικού συνεπάγεται επίσης ότι η ανεξέλεγκτη διάθεσή του είναι προβληματική, καθώς το πλαστικό μπορεί να παραμείνει στο περιβάλλον για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Η ανάγκη να συνεχιστούν οι προσπάθειες να μειωθεί η ποσότητα και οι επιπτώσεις των πλαστικών στο θαλάσσιο περιβάλλον υπογραμμίστηκε ιδιαιτέρως στη σύνοδο κορυφής του Ρίο.
Η βελτίωση της διαχείρισης των πλαστικών αποβλήτων δεν δημιουργεί μόνο προκλήσεις, αλλά και ευκαιρίες. Παρά το γεγονός ότι το πλαστικό είναι ένα πλήρως ανακυκλώσιμο υλικό, επί του παρόντος μόνο ένα μικρό ποσοστό των πλαστικών αποβλήτων ανακυκλώνεται. Η ενίσχυση της ανακύκλωσης θα συνέβαλε στην επίτευξη των στόχων του «Χάρτη πορείας για μια αποδοτική, από πλευράς πόρων, Ευρώπη», που εγκρίθηκε το 2011, καθώς και στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και των εισαγωγών πρώτων υλών και ορυκτών καυσίμων. Κατάλληλα σχεδιασμένα μέτρα για την ανακύκλωση του πλαστικού μπορούν επίσης να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα και να δημιουργήσουν νέες οικονομικές δραστηριότητες και θέσεις εργασίας.
Το πλαστικό χρησιμοποιείται κυρίως στις συσκευασίες ως φθηνό προϊόν μίας χρήσης, το οποίο τις περισσότερες φορές δεν επαναχρησιμοποιείται ή δεν προορίζεται για επαναχρησιμοποίηση. Στην αγορά μεταποίησης πλαστικών κυριαρχεί ο κλάδος των πλαστικών συσκευασιών (40,1%) και ακολουθεί ο κλάδος του τομέα οικοδομικών και κατασκευαστικών έργων (20,4%). Στη βιομηχανία πλαστικών αναμένεται μακροπρόθεσμη αύξηση της τάξης του 4% παγκοσμίως, μια αύξηση αρκετά υψηλότερη από την αναμενόμενη αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ. Η Ευρώπη παραμένει καθαρός εξαγωγέας πλαστικών προϊόντων, η αξία των οποίων ανήλθε σε 13 δισεκατομμύρια ευρώ το 2009, αλλά η κινεζική παραγωγή έχει φτάσει σε παρόμοια επίπεδα από το 2008.
Μετά τη διάθεσή τους στο περιβάλλον, ιδίως στο θαλάσσιο περιβάλλον, τα πλαστικά απόβλητα μπορούν να παραμείνουν για εκατοντάδες έτη. Το παραθαλάσσιο και θαλάσσιο περιβάλλον και οι υδρόβιοι οργανισμοί υφίστανται βλάβες από τα 10 εκατομμύρια τόνους απορριμμάτων, κυρίως πλαστικών, που καταλήγουν στους ωκεανούς και τις θάλασσες της Γης ετησίως, μετατρέποντάς τους στη μεγαλύτερη χωματερή πλαστικών. Το μέγεθος των κηλίδων αποβλήτων στον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό υπολογίζεται σε 100 εκατ. τόνους, το 80% των οποίων είναι πλαστικά. Τα θαλάσσια είδη κινδυνεύουν να μπλεχτούν σε υπολείμματα πλαστικού ή να τα καταναλώσουν.
Η νομοθεσία της ΕΕ δεν εξετάζει συγκεκριμένα τα πλαστικά απόβλητα παρά τις αυξανόμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους. Μόνο η οδηγία 94/62/ΕΚ για τις συσκευασίες θέτει συγκεκριμένο στόχο ανακύκλωσης των πλαστικών συσκευασιών. Η οδηγία πλαίσιο 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα θέτει ένα γενικό στόχο ανακύκλωσης των οικιακών αποβλήτων που καλύπτει, μεταξύ άλλων υλικών, και τα πλαστικά απόβλητα. Η οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα είναι συναφής και σε ορισμένες άλλες πτυχές. Για παράδειγμα, η οδηγία ορίζει τη διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού ως βασική αρχή της διαχείρισης αποβλήτων. Επίσης, καθορίζει την ιεράρχηση των αποβλήτων δίνοντας προτεραιότητα στην πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωσή τους έναντι της ανάκτησης, συμπεριλαμβανομένης της ανάκτησης ενέργειας, και της διάθεσής τους. Ωστόσο, έντονη παραμένει η αντίθεση μεταξύ των νομοθετικών απαιτήσεων και της πραγματικής διαχείρισης των αποβλήτων στην πράξη.
Η οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει τους στόχους της και να εξετάσει πρόσθετους στόχους για άλλες ροές αποβλήτων εφόσον κρίνεται σκόπιμο. Επιπλέον, ζητήθηκε από την Επιτροπή να επανεξετάσει τους στόχους που τίθενται στην οδηγία για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων και αφορούν τη μείωση της υγειονομικής ταφής βιοαποικοδομήσιμων αποβλήτων, καθώς και τους στόχους ανακύκλωσης και ανάκτησης που θέτει η οδηγία 94/62/ΕΚ για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας για αρκετές κατηγορίες απορριμμάτων συσκευασίας.
Η Επιτροπή αποφάσισε να προβεί σε ευρεία αναθεώρηση της ισχύουσας νομοθεσίας για τα απόβλητα και των διαφόρων στόχων, η οποία θα ολοκληρωθεί το 2014. Η αναθεώρηση της εν λόγω νομοθεσίας πρέπει να περιλαμβάνει κανόνες σχετικά με τον οικολογικό σχεδιασμό, ώστε να καθίσταται δυνατή η συλλογή και διαλογή των αποβλήτων με στόχο την αποτελεσματική ανακύκλωσή τους, χρησιμοποιώντας νέες τεχνολογίες (υπέρυθρες και ειδική σήμανση ) και ανακυκλώσιμα υλικά. Το γεγονός αυτό θα έδινε επίσης τη δυνατότητα στην ευρωπαϊκή βιομηχανία να θεσπίσει πρότυπα, διατηρώντας παράλληλα, ή ακόμη και αυξάνοντας, την παγκόσμια ανταγωνιστικότητά τους.
Για τον σκοπό αυτόν, η θέσπιση στόχων για την ανακύκλωση του 75 % των πλαστικών πριν από το 2020, υποχρεωτικών κριτηρίων ανακυκλωσιμότητας και ειδικής σήμανσης για την παροχή βοήθειας όσον αφορά τη διαλογή, θα δώσει το έναυσμα για την έναρξη συζητήσεων και κίνητρα για την εφαρμογή πιο προηγμένων και αποτελεσματικών συστημάτων διαχείρισης των ροών αποβλήτων. Η διαδικασία αυτή θα ενθαρρυνθεί περαιτέρω (και θα διασφαλισθεί η επίτευξη των στόχων) με τη χρηματοδότηση δραστηριοτήτων έρευνας και ανάπτυξης σχετικά με τη βελτίωση των τεχνικών ανακύκλωσης, συλλογής και διαλογής, καθώς και σχετικά με προηγμένα υλικά, με έμφαση στη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης και την ανθεκτικότητά τους.
Ένα άλλο σημαντικό βήμα είναι η διασφάλιση της συλλογικής δέσμευσης των πολιτών, των παραγωγών και των δημόσιων διοικήσεων και των επαγγελματικών ενώσεων. Στο πλαίσιο αυτό, είναι επίσης υψίστης σημασίας η αύξηση της ευαισθητοποίησης μέσω ενημερωτικών εκστρατειών για την προώθηση της ευαισθητοποίησης του κοινού – όπως μια ευρωπαϊκή ημέρα για τα πλαστικά απόβλητα. Στο σημείο αυτό, η μεγαλύτερη προσπάθεια πρέπει να καταβληθεί από τις τοπικές αρχές: αυτές είναι υπεύθυνες για τη διοργάνωση όλων των δράσεων που σχετίζονται με τη διάθεση των πλαστικών, όχι μόνο των οικιακών απορριμμάτων αλλά και των βιομηχανικών και των επικίνδυνων αποβλήτων και, επίσης, των αποβλήτων από τις παράκτιες και θαλάσσιες εγκαταστάσεις.
πηγές:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου