Η ενεργειακή αυτονομία αποτελεί αντικείμενο πολλών μελετών σε πολλές εφαρμογές κυρίως σε μικρή κλίμακα. Για παράδειγμα έχουμε ακούσει για ενεργειακά αυτόνομα αμάξια, ενεργειακά αυτόνομες κατοικίες, ενεργειακά αυτόνομες συσκευές (με φόρτιση μέσω φωτοβολταϊκής συστοιχίας). Είναι φανερό ότι πλέον όλο και περισσότερο διεισδύει στη ζωή μας η ανάγκη για απεξάρτηση από τις παραδοσιακές μεθόδους άντλησης ενέργειας και η προσπάθεια για εκλογίκευση των ενεργειακών απαιτήσεων. Στα πλαίσια αυτά πολλές χώρες παγκοσμίως μελέτησαν και υλοποίησαν πρότζεκτ που όχι μόνο συμβάλλουν στην ενεργειακή εξοικονόμηση αλλά και στη απεξάρτηση από συμβατικές μορφές ενέργειας προβάλλοντας την ενεργειακή αυτονομία ως ένα αξιόπιστο και βιώσιμο κοινωνικό αγαθό. Το πιο τρανταχτό παράδειγμα ενεργειακής αυτονομίας σε ευρεία κλίμακα αποτελεί το νησί Σάμσο της Δανίας.
Το επιτυχημένο πείραμα των Δανών, αξιοποίησε τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας καταφέρνοντας να μετατρέψει το νησί των 4.500 κατοίκων στην πρώτη ενεργειακά αυτόνομη περιοχή του πλανήτη μας. Στον παρακάτω χάρτη μπορούμε να δούμε σε ποιες περιοχές του νησιού έχουν εγκατασταθεί οι ανεμογεννήτριες (wind turbines) οι μονάδες θέρμανσης από βιομάζα (straw heating plants) καθώς και οι μονάδες ηλιοθερμίας (solar heating).
Το 100% της ενέργειας στο Σάμσο προέρχεται από τον άνεμο, τον ήλιο και τη βιομάζα και γίνονται προσπάθειες να αντικατασταθεί και η βενζίνη στα αυτοκίνητα. Το αυτόνομο σύστημα παραγωγής ενέργειας στηρίζεται σε αιολικά πάρκα και σε 4 μονάδες παραγωγής θερμότητας. Τα εργοστάσια παραγωγής θερμότητας χρησιμοποιούν βιομάζα ως καύσιμο, κυρίως υπολείμματα ξυλείας, και διαθέτουν τεράστιους ηλιακούς συλλέκτες.
Η επιτυχία τώρα του εγχειρήματος οφείλεται στην μεγάλη κοινωνική αποδοχή που είχε η προσπάθεια που ξεκίνησε το 1998 ενώ οι κάτοικοι του Σάμσο έχουν μετοχές οι οποίες τους προσφέρουν ένα σημαντικό συμπλήρωμα στο εισόδημα τους. Επιπλέον το μικρό νησάκι της Δανίας έχει γίνει πόλος έλξης τουριστών, οικοτουριστών όπως τους ονομάζουν, επιστημόνων και όσων ενδιαφέρονται για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ενώ διοργανώνονται και αρκετά φεστιβάλ. Όσο για τα αιολικά πάρκα, αποτελούν υπέροχα αξιοθέατα. Άλλωστε, πέρα από την αυτονομία στην ενέργεια, οι κάτοικοι έχουν και πρόσθετο οικονομικό όφελος. Καθώς οι ανεμογεννήτριες του νησιού παράγουν ποσότητες ενέργειας που υπερκαλύπτουν τις τοπικές ανάγκες, οι έξυπνοι – όπως αποδείχτηκαν – κάτοικοι του Σάμσο πωλούν το πλεόνασμα στην υπόλοιπη χώρα, αλλά και πέρα από αυτή, κάνοντας τη Δανία διάσημη για την εξαγωγή ηλεκτρισμού που προέρχεται από την εκμετάλλευση αιολικής ενέργειας.
Ένα άλλο τρανό παράδειγμα ενεργειακής αυτονομίας αποτελεί το νησί Eigg της Σκωτίας, που φέρεται να είναι το πιο «πράσινο» νησί παγκοσμίως, με σωρεία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας να καλύπτουν ως και το 90% των αναγκών του, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Το 1997, οι κάτοικοι αγόρασαν τη γη από τον προηγούμενο ιδιοκτήτη- καθιστώντας το Eigg της Σκωτίας το πρώτο νησί που ανήκει στους κατοίκους του. Το κεντρικό δίκτυο ηλεκτροδότησης του νησιού τέθηκε σε λειτουργία το 2008 και καλύπτει το σύνολό του, από άκρη σε άκρη. Με το δίκτυο να λειτουργεί ανεξάρτητα από το κεντρικό δίκτυο της ηπειρωτικής χώρας, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας είναι υψηλότερες από αυτές της ενδοχώρας, και οι κάτοικοι υποχρεούνται να κρατούν τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι 5kW, 10kW για τις επιχειρήσεις. Αυτοί οι περιορισμοί ώθησαν τους κατοίκους στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Χάρη στη γεωγραφική του θέση και τις δύσκολες καιρικές συνθήκες, το νησί οφελείται από αφθονία σε αιολική και ηλιακή ενέργειας, και μάλιστα έχει καταφέρει να εγκαταστήσει δωρεάν θέρμανση σε δημόσιους χώρους, εκκλησίες και στο κοινοτικό κέντρο του. Μερικοί από τους νησιώτες, εξοικειωμένοι με τον εφοδιασμό και τις τεχνικές λεπτομέρειες για την εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, υποστηρίζουν ότι η επιτυχία του ηλεκτρικού συστήματος του νησιού οφείλεται στο γεγονός ότι το σύστημα επιτρέπει στον κάθε κάτοικο να έχει λόγο στην απόφαση για την εγκατάσταση ηλιακών πάνελ, ανεμογεννητριών και άλλων αειφόρων μηχανισμών.
Στην Ελλάδα ακόμα με το πλούσιο γεωγραφικό ανάγλυφο (βουνά, ποτάμια) έχει γίνει μια μόνο προσπάθεια το 2009, με τη νήσο Άη Στράτης, να καταστεί το πρώτο ενεργειακά αυτόνομο νησί της μεσογείου. Το ακριτικό νησί επιλέχθηκε λόγω του μικρού αριθμού κατοίκων που περιορίζονται στους 250. Με την εφαρμογή των υφιστάμενων τεχνολογιών, που είναι φιλικές προς το περιβάλλον, ο Άη Στράτης μπορεί να γίνει ένα ενεργειακά αυτόνομο νησί. Σε περίπτωση που πετύχει, το πιλοτικό πρόγραμμα θα εφαρμοστεί και σε άλλα νησιά της Ελλάδας, όπως η Νίσυρος και η Τήλος.
Οι τεχνολογίες που θα χρησιμοποιηθούν βασίζονται σε συστήματα μετατροπής της ηλιακής ενέργειας σε ηλεκτρική, γεωθερμική ενέργεια, αιολική ενέργεια, αξιοποίηση της βιομάζας, υδροηλεκτρικά έργα και συστήματα παραγωγής ενέργειας από τα κύματα.Το σχέδιο προβλέπει την αντικατάσταση των μέσων μεταφοράς του νησιού με ηλεκτρικά. Κατ’ επέκταση, αυτοκίνητα, μότο-ποδήλατα και καΐκια θα αντικατασταθούν με ηλεκτρικά ή υβριδικά. Βέβαια αν ανατρέξει κανείς θα βρει συγκεκριμένα στοιχεία για το έργο (στο ακόλουθο link μπορεί κάνεις να δει όλη την μελέτη του έργου) αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν την πλήρη υλοποίηση του έργου και ποια είναι η σημερινή του συμβολή στην εξοικονόμηση ενέργειας, αποτελεί όμως μια σημαντική προσπάθεια που πρέπει να αναγνωριστεί και να έχει και συνέχεια. Η υλοποίηση του εν λόγω προγράμματος θα καταστήσει τον Άη Στράτη το πέμπτο «πράσινο» νησί σε ολόκληρο το πλανήτη. Τα άλλα τέσσερα είναι το King Island στην Αυστραλία, το Samsoe στη Δανία, το Εigg στη Σκωτία και το Utsira στη Νορβηγία.
Πανοραμική εικόνα λιμανιού Άη στράτη
Μελέτη ΚΑΠΕ για ενεργειακή αυτονομία του Άη Στράτη: ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ-ΚΑΠΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου