Η ατμοσφαιρική ρύπανση και κατ’ επέκταση η χαμηλή ποιότητα αέρα προκαλεί βλάβες στην υγεία και το περιβάλλον. Κύριες αίτιες είναι η βιομηχανία, οι μεταφορές, η ενέργεια, η γεωργία και ορισμένες οικιακές δραστηριότητες όπως η οικιακή θέρμανση.
Οι κύριοι ατμοσφαιρικοί ρύποι είναι :
- Τα αιωρούμενα σωματίδια (PM) είναι λεπτή σκόνη, που εκπέμπονται από τα οδικά οχήματα, τη ναυτιλία, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τα νοικοκυριά , καθώς και από φυσικές πηγές, όπως το θαλασσινό αλάτι, τον άνεμο, το χώμα και την άμμο . Οι ανησυχίες για την υγεία επικεντρώνονται σε σωματίδια μικρότερα από 10 μικρόμετρα (μm) σε διάμετρο (PM10) ειδικά εκείνων με διάμετρο μικρότερη από 2,5 μm (PM2.5). Μπορεί να συμβάλλουν στην πρόκληση της αναπνευστικής νόσου , της καρδιαγγειακής νόσου και επίσης του καρκίνου του πνεύμονα. Η αιθάλη είναι το μέρος των σωματιδίων που εκπέμπονται από την καύση.
- Το όζον (Ο3) είναι ένας δευτερογενής ρύπος που παράγεται από πολύπλοκες χημικές αντιδράσεις NOx και VOC ( συμπεριλαμβανομένου του μεθανίου ) στο φως του ήλιου. Μπορεί να ελαττώσει τη αναπνευστική λειτουργία των πνευμόνων , να επιδεινώσει το άσθμα και άλλες ασθένειες των πνευμόνων και προκαλεί σοβαρές ζημίες στις καλλιέργειες , τα δάση και τα φυτά , μειώνοντας τα ποσοστά ανάπτυξής τους.
- Το Διοξείδιο του θείου (SO2) που εκπέμπεται από την παραγωγή ενέργειας , τη βιομηχανία , τη ναυτιλία και τα νοικοκυριά. Βλάπτει την υγεία του ανθρώπου μέσω του σχηματισμού δευτερογενών σωματιδίων και συμβάλλει στην οξίνιση του εδάφους και των εσωτερικών υδάτων .
- Τα οξείδια του αζώτου (NOx) που εκπέμπουν τα οδικά οχήματα , η ναυτιλία , η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας , η βιομηχανία και τα νοικοκυριά . Όπως και το διοξείδιο του θείου (SO2), βλάπτει την υγεία του ανθρώπου από την δημιουργία δευτερογενών σωματιδίων και συμβάλλει στη δημιουργία όξινης βροχής , αλλά επίσης προκαλεί τον ευτροφισμό και επίσης είναι ένα βασικό συστατικό της αύξησης των επίπεδων όζοντος (O3).
- Η αμμωνία (ΝΗ3) εκπέμπεται από δραστηριότητες που συνδέονται με την κοπριά και τα διαχείρισης λιπασμάτων στη γεωργία καθώς και τη χρήση λιπασμάτων στη γεωργία . Βλάπτει την υγεία του ανθρώπου , ως δομικό στοιχείο για τη δημιουργία δευτεροβάθμιων αιωρούμενων σωματιδίων (PM) και συμβάλλει στην οξίνιση και τον ευτροφισμό.
- Οι πτητικές οργανικές ενώσεις (VOC) που εκπέμπονται από διαλύτες σε προϊόντα και τη βιομηχανία , τα οδικά οχήματα , την οικιακή θέρμανση και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Οι ενώσεις αυτές αποτελούν το βασικό συστατικό για τον σχηματισμό του όζοντος σε επίπεδο εδάφους.
- Το μεθάνιο (CH4), που εκπέμπεται από φυσικές πηγές όπως είναι οι υγρότοποι , καθώς και ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η διαρροή από τα συστήματα φυσικού αερίου και την κτηνοτροφία. Το μεθάνιο είναι ένα βασικό δομικό στοιχείο στο σχηματισμό του όζοντος, καθώς και ένα ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου .
Βέβαια χάρη σε επιτυχημένες διεθνείς και Ευρωπαϊκές πολιτικές έχουν μειωθεί ορισμένα προβλήματα ατμοσφαιρικής ρύπανσης τις τελευταίες δεκαετίες. Για παράδειγμα, οι εκπομπές διοξειδίου του θείου (αιτία της όξινης βροχής) μειώθηκαν πάνω από 80%.
Η Ε.Ε. έχει αναπτύξει ένα ισχυρό πλαίσιο διαχείρισης της ποιότητας του αέρα, το οποίο αποτελεί καλή βάση για περαιτέρω πρόοδο. Πολλά μέτρα κατά της ατμοσφαιρικής ρύπανσης αφορούν τομείς όπου ήδη υπάρχει στενή συνεργασία σε επίπεδο Ε.Ε. - βιομηχανία, μεταφορές, ενέργεια και γεωργία. Αυτό παρέχει τη δυνατότητα στην Ε.Ε. να εναρμονίσει τις πολιτικές της για την ποιότητα του αέρα με άλλες πολιτικές της σε τομείς όπως η κλιματική αλλαγή, η βιοποικιλότητα και η αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων.
Η νέα στρατηγική για την ποιότητα του αέρα (European Commission - MEMO/13/1169 18/12/2013) θα σκιαγραφεί πρωτοβουλίες που θα διασφαλίζουν την πλήρη συμμόρφωση με την ισχύουσα νομοθεσία για την ποιότητα του
αέρα, το αργότερο μέχρι το 2020 θα οδηγήσουν σε περαιτέρω σημαντικές μειώσεις μέχρι το 2030, ανοίγοντας τον δρόμο για την επίτευξη του μακροπρόθεσμου στόχου της ΕΕ για καθαρό και ασφαλή αέρα παντού.
Για την εφαρμογή της στρατηγικής, προτείνεται μια αναθεωρημένη οδηγία που περιορίζει τις εθνικές εκπομπές των κυριότερων ατμοσφαιρικών ρύπων, ορίζοντας νέα ανώτατα όρια για το 2020 και το 2030. Προτείνεται επίσης μια νέα οδηγία για τον περιορισμό των εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων από μεσαίου μεγέθους μονάδες καύσης – μια διογκούμενη κατηγορία μικρών μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για τις οποίες δεν προβλέπονται μέχρι σήμερα ανώτατα όρια στην Ε.Ε.
Παρ’ όλες αυτές τις επιτυχίες, η Ε.Ε. απέχει κατά πολύ από τον μακροπρόθεσμο στόχο της, δηλαδή τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα σε τέτοιο επίπεδο που να εκλείψουν οι σημαντικότερες βλάβες στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.
Ενώ η πολιτική της Ε.Ε. για την ποιότητα του αέρα έχει συμβάλει στη σημαντική μείωση των συγκεντρώσεων επιβλαβών ρύπων, όπως τα αιωρούμενα σωματίδια, το διοξείδιο του θείου (η κύρια αιτία της όξινης βροχής), ο μόλυβδος, τα οξείδια του αζώτου, το μονοξείδιο του άνθρακα και το βενζόλιο, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά προβλήματα. Τα λεπτά σωματίδια και το όζον, ιδίως, εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικούς κινδύνους για την υγεία και είναι τακτικές οι υπερβάσεις των ορίων ασφαλείας που έχουν τεθεί για την προστασία της υγείας. Τα πρότυπα και οι στόχοι της Ε.Ε. για την ποιότητα του αέρα δεν τηρούνται σε πολλές περιφέρειες και πόλεις, με αποτέλεσμα την αύξηση των δαπανών για υγειονομική περίθαλψη και, κατά συνέπεια, για την οικονομία.
Τα λεπτά σωματίδια και το τροποσφαιρικό όζον εξακολουθούν να προκαλούν σοβαρά προβλήματα. Εκτιμάται ότι το 2010, 400.000 άτομα στην ΕΕ έχασαν τη ζωή τους πρόωρα από ατμοσφαιρική ρύπανση και ότι σχεδόν τα δύο τρίτα της χερσαίας επιφάνειας της ΕΕ εκτέθηκαν σε υπερβολικές ποσότητες θρεπτικών ουσιών λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Οι βλάβες στην υγεία έχουν τεράστιο οικονομικό κόστος, που εκτιμάται σε 330-940 δισ. ευρώ (3-9 % του ΑΕΠ της ΕΕ). Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχωρά στην επικαιροποίηση και τη βελτίωση της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ποιότητα του αέρα. Σύμφωνα με τη νέα αυτή πολιτική, θα εφαρμόζονται αυστηρότερα τα ισχύοντα πρότυπα και θα θεσπιστούν νέοι στόχοι και νέα μέτρα για την προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος. Η νέα πολιτική θα είναι περισσότερο εναρμονισμένη με άλλες διεθνείς πρωτοβουλίες. Επιπλέον, πιστεύεται ότι θα συμβάλει στην προώθηση της καινοτομίας με στόχο καθαρότερα προϊόντα και διαδικασίες.
πηγές:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου